Không khó để tìm được một quán cafe yên tĩnh ở Hà Nội, view đẹp, đồ uống ngon mà giá lại hợp lý, đặc biệt trong khoảng thời gian mùa đông. Khi trà sữa uống quá lạnh, thì một tách cà phê thơm nồng, ấm sực trên tay là điều lựa chọn tuyệt vời. Tuy nhiên để nhắc về những quán cà phê “đinh”, có từ lâu đời, những người sành cà phê sẽ nhớ ngay đến bốn cái tên quen thuộc: Nhân - Nhĩ - Dĩ - Giảng/ Năng. Cùng chúng tớ đi tìm tứ trụ cà phê lừng danh của mảnh đất Kinh kỳ Hà Nội nhé!

Những quán cà phê đi cùng năm tháng ở Hà Nội thì nhiều, nào Lâm Nguyễn Hữu Huân, nào Đinh ở 13 Đinh Tiên Hoàng, nào Nhân ở hàng Hành... nhưng khi nhắc tới “Tứ trụ cà phê” đã nổi tiếng một thời, người ta đã nằm lòng “Nhân - Nhĩ - Dĩ - Giảng” - những quán cà phê trở thành linh hồn của mảnh đất Hà Nội từ những thập niên trước. Không chỉ là quán cafe yên tĩnh ở Hà Nội thuộc về “những người muôn năm cũ”, bộ tứ cà phê còn chinh phục con tim của các bạn trẻ, khách du lịch thập phương không chỉ bởi cà phê ngon, không gian đượm hơi thở hoài cổ mà còn bởi câu chuyện đằng sau cốc cà phê.

Quán cà phê Nhân đầu tiên được thành lập năm 1946, tọa lạc tại 39D hàng Hành. Quán do 3 người sáng lập, tuy nhiên chỉ có vợ chồng cụ Nguyễn Văn Thi và Trần Thị Thanh Kỳ tìm tòi nghiên cứu ra công thức pha chế, và đặt cho tên quán là Nhân. Đến bây giờ quán cà phê đã phát triển theo hình thức công ty sản xuất cà phê cung cấp cho nhà hàng và siêu thị, chứ không chỉ đơn thuần là quán cà phê bình thường.

Khi chuyển sang hình thức mới, quán cà phê Nhân cũng có nhiều cửa hàng hơn trên Hà Nội, chứ không chỉ một địa chỉ duy nhất ở hàng Hành. Các quán cà phê sau này do con cháu của hai cụ mở ra. Nhân được trang trí theo phong cách hiện đại chứ không còn nét gì hoài cổ. Bên cạnh phục vụ cà phê, quán có thêm một số món ăn khác. Có lẽ khi mở rộng và đi theo xu hướng hiện đại cà phê Nhân đã đánh mất đi một số nét đặc trưng riêng biệt của mình. Tuy nhiên chất lượng cà phê vẫn không đổi. Vị cà phê vẫn được giữ nguyên qua nhiều năm.

Giống như Nhân, cà phê Nhĩ cũng đã thành lập được hơn nửa thế kỷ. Trải qua bao nhiêu thăng trầm của thời gian, chứng kiến những biến động lịch sử của mảnh đất kinh kỳ. Quán cafe yên tĩnh ở Hà Nội này vẫn giữ nguyên bản sắc, không có thay đổi hay mở rộng thêm chuỗi cửa hàng. Những chiếc ghế gỗ bạc màu theo thời gian, vừa được dùng làm ghế, vừa dùng làm bàn lại rất hữu ích trong không gian nhỏ hẹp, đông đúc của quán.

Chúng tớ đến Nhĩ vào sáng sớm, vừa uống ly cà phê, vừa ngắm nhìn phố xá khi dòng người vẫn còn thưa thớt, tiếng còi xe chưa inh ỏi và một Hà Nội bình yên. Chỉ đơn giản vậy thôi, nhưng cũng khiến buổi sáng cuối tuần không trở nên đặc biệt hơn. Còn nhớ như in lần đầu tiên tớ đến Nhĩ do anh bạn thân dẫn đi. Đến quán, cảm giác mọi người chen chúc và có phần ngột ngạt.

Cảm thấy rất ngạc nhiên vì điều gì khiến mọi người chấp nhận ngồi ở nơi chật chội như vậy. Và câu trả lời được lý giải khi tớ thưởng thức ly cà phê Nhĩ, do chính tay người chủ quán pha. Mỗi ly cà phê ở đây tương đương với 2 chén nước trà đong ra từ ấm, đổ vào cốc thủy tinh dày dặn, thêm đường sữa, đánh bọt tung lên bằng cây đánh trứng, rồi thêm vài ly đá. Cà phê Nhĩ có sự “đậm đà”, khi đã quen với “sự đậm” ấy thì sẽ nhớ cảm giác đắng đắng nơi đầu lưỡi ấy. Theo như những vị khách kinh nghiệm ở đây, cà phê phải ngồi uống tại quán, và cà phê phải do chính tay bà chủ pha. Khi mua về, hoặc hôm nào bà chủ nghỉ, vị cà phê cũng khác hẳn.

Hiện nay không tìm thấy Dĩ nữa, cũng không hiểu vì lý do gì mà cà phê Dĩ biến mất, có thể là do con cháu của cụ không tiếp tục nghề nữa. Đây cũng là một sự tiếc nuối lớn của những người yêu cà phê. Cà phê Dĩ ngày nay chỉ còn tồn tại trong hồi ức của người Hà Nội xưa, cũng như trong những câu chuyện kể sau này.

Thật là tiếc nuối nếu không có tên Giảng trong danh sách “tứ trụ cà phê Hà Nội”. Đối với nhiều người Giảng không nằm trong danh sách “tứ trụ” vì hướng đi của quán có đôi phần khác, quán phát triển mạnh mẽ và có phần hiện đại với thương hiệu cà phê trứng. Quán cà phê được cụ Nguyễn Văn Giảng sáng lập, cụ từng là nhân viên pha chế của khách sạn Metropole thời Pháp thuộc, và “siêu phẩm” cà phê trứng là biến thể tài tình của thức uống Capuchino. Mặt tiền cà phê Giảng nhỏ xíu, nếu không tìm kỹ bạn sẽ vô tình lướt qua khi đi trên trục đường Nguyễn Hữu Huân. Tuy mặt tiền của quán nhỏ hẹp nhưng bên trong rất rộng và thoải mái, không những vậy quán còn có hai tầng.

Nội thất bên trong quán không trang trí quá cầu kỳ. Mọi thứ được giữ nguyên ở mức đơn giản nhất. Bộ bàn ghế gỗ cũng đã bạc màu. Đến nay, quán cũng đã mở rộng thực đơn, không chỉ bán riêng các loại cà phê, mà còn mở rộng ra các thức uống khác. Tuy nhiên khi đến quán, hai thức uống được ưa chuộng nhất vẫn là cà phê trứng và cacao nóng. Cà phê trứng ở Giảng đã đạt đến độ được những du khách nước ngoài khi đến Hà Nội đều phải thưởng thức.
Những bài báo nước ngoài viết về cà phê trứng luôn nằm trong top tìm kiếm. Với nhiều người nước ngoài cà phê của Việt Nam thật đắng và “mạnh bạo”, khác biệt với sự “nhẹ nhàng” của cà phê Ý. Trong tách cà phê trứng ở Giảng, lớp kem trứng mịn ngọt ngào hòa cùng vị đắng của cà phê đen, tạo nên sự kết hợp tuyệt vời, khiến con người ta nghiện ngay tức khắc. Nếu bạn chưa thử, hãy thử ngay một dịp gần nhất, khi có cơ hội nhé. Nếu bỏ lỡ thì thật là đáng tiếc đấy.

“Bộ tứ cà phê”, người cho Năng, người cho Giảng vào danh sách. Nhưng với tình yêu văn hóa cafe Hà Nội nên chúng tớ đã khám phá cả Năng và Giảng. Cà phê Năng nổi tiếng về độ đậm đặc, chính vị độ đậm đặc này khiến người ta say mê đến lạ. Tuy nhiên cũng nhiều người không chịu được mà “bỏ cuộc”!

Quán không có quá nhiều thay đổi so với ngày xưa, những bộ bàn ghế nhựa được xếp lộn xộn. Khách đến quán, tự lấy ghế và di chuyển chỗ ngồi cho hợp lý. Những chiếc ghế nhựa màu đỏ thay cho những chiếc bàn. Những vị khách đến đây thường muốn ngồi ra vỉa hè, một phần thoáng hơn, phần còn lại là ngắm đường phố Hà Nội, một thú vui khi uống cà phê. Hiện nay cà phê Năng đã được mở rộng ra nhiều địa điểm khác nhau trên tuyến phố Hà Nội để tiếp cận được nhiều đối tượng khách hàng hơn. Tuy vậy, quán vẫn giữ những nét riêng vốn có.

Cà phê không chỉ là thức uống, và những quán cà phê cổ chính là nơi lưu giữ nét đẹp, truyền thống của mảnh đất kinh kỳ. Nơi những con người hiện đại, quay ngược về quá khứ, tìm hiểu những nét đẹp cha ông để lại. Nếu một lần đặt chân tới mảnh đất Kinh Kỳ này, bạn hãy thử đi tìm “Tứ trụ cà phê” Hà Nội - “Nhân - Nhĩ - Dĩ - Giảng/ Năng” nhé!

Tác giả: Nguyễn Thị Kim Chi
*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người.Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại:https://www.traveloka.com/vi-vn/golocal