Chùa Một Cột là một trong những ngôi chùa có kiến trúc độc đáo nhất tại Châu Á, là biểu tượng văn hoá và điểm đến tâm linh ở Thủ đô Hà Nội. Với vẻ đẹp kiến trúc cổ kính cùng những giá trị về mặt lịch sử, ngôi chùa này sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn trực quan, hấp dẫn về văn hoá Phật Giáo Việt. Cùng Traveloka tìm hiểu về ngôi chùa cổ hàng trăm năm tuổi và khám phá xem ở đây có gì đặc biệt mà lại thu hút du khách đến như vậy.

Chùa Một Cột là ngôi chùa cổ ở Việt Nam được xây dựng từ thời vua Lý Thái Tông, còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như Chùa Mật, Liên Hoa Đài hay Diên Hựu Tự. Dưới thời nhà Lý, chùa tọa lạc trên phần đất của thôn Thanh Bảo, huyện Quảng Đức, phía tây Hoàng thành Thăng Long. Ngày nay, chùa thuộc quận Ba Đình, nằm ở công viên phía sau phố Ông Ích Khiêm, cạnh quần thể Quảng trường Ba Đình và Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Diên Hựu Tự là ngôi chùa đại diện cho đoá sen mà Phật Bà Quan Âm ban tặng cho vua Lý Thái Tông trong một lần nằm mộng. Đồng thời, đây cũng là nơi được nhà vua lựa chọn để làm lễ tế mỗi dịp rằm và mùng một hàng tháng với mong ước cầu cho quốc thái dân an.

Theo ghi chép, vua Lý Thái Tông là một tín đồ của đạo Phật và phái Vô Ngôn Thông. Lúc bấy giờ, đạo Phật đang trên đà phát triển. Chỉ tính riêng triều đại này đã có hơn 95 ngôi chùa được xây mới và rất nhiều pho tượng Phật được trùng tu. Đặc biệt, vào các dịp lễ lớn của Phật Giáo, nhà vua sẽ cho miễn thuế trên phạm vi toàn quốc để tạo phúc cho bá tánh.

Sự ra đời của Chùa Một Cột gắn liền với giấc mộng của vua Lý Thái Tông vào năm 1049. Nhà vua mộng thấy Phật Bà Quan Âm ban cho ông một đóa sen tỏa sáng. Sau khi thức dậy, ngài đã thuật lại giấc mộng kỳ bí trên cho quần thần cùng nghe. Thiền tăng Thuyền Lã khuyên vua nên dựng một ngôi chùa để tưởng nhớ ân đức của Quan Âm.

Năm 1049, bắt đầu chùa được khởi công xây dựng. Đến đời vua Lý Nhân Tông thì được cải tạo, xây hồ Linh Chiểu và trang trí thêm một toà sen mạ vàng ở đỉnh cột. Ẩn trong toà sen là một ngôi đền sơn tím, điêu khắc hình chim thần trên mái nhà, phía trong có tượng Quan Thế Âm mạ vàng.

Vì nằm trong quần thể quảng trường Ba Đình và lăng Bác nên thời gian chùa mở cửa cho khách vào tham quan cũng phụ thuộc vào 2 địa điểm này. Theo đó, chùa sẽ đón khách trong khoảng thời gian từ 7h đến 18h00 hàng ngày. Thời lượng cho mỗi chuyến tham quan thường dao động từ 1 – 3 giờ đồng hồ.

Chùa không thu tiền vé đối với công dân Việt Nam đến vãn cảnh, lễ Phật hoặc cúng bái. Riêng đối với các du khách người nước ngoài, giá vé tham quan Chùa Một Cột là 25.000 VND/ người.

Chùa Một Cột hay còn gọi là Diên Hựu Tự, mang ý nghĩa đại diện cho đóa sen Phật Bà Quan Âm ban tặng vua Lý Thái Tông trong một giấc mộng kỳ lạ vào năm 1049. Theo ghi chép, vua Lý Thái Tông là một tín đồ của đạo Phật và phái Vô Ngôn Thông. Nhà vua mộng thấy Phật Bà Quan Âm ban cho ông một đóa sen tỏa sáng. Sau khi thức dậy, ngài đã thuật lại giấc mộng kỳ bí trên cho quần thần cùng nghe. Thiền tăng Thuyền Lã khuyên vua nên dựng một ngôi chùa để tưởng nhớ ân đức của Quan Âm.

Thời bấy giờ bấy giờ, đạo Phật đang trên đà phát triển. Chỉ tính riêng triều đại này đã có hơn 95 ngôi chùa được xây mới và rất nhiều pho tượng Phật được trùng tu. Đặc biệt, vào các dịp lễ lớn của Phật Giáo, nhà vua sẽ cho miễn thuế trên phạm vi toàn quốc để tạo phúc cho bá tánh.

Năm 1049, bắt đầu chùa được khởi công xây dựng. Đến đời vua Lý Nhân Tông thì được cải tạo, xây hồ Linh Chiểu và trang trí thêm một toà sen mạ vàng ở đỉnh cột. Ẩn trong toà sen là một ngôi đền sơn tím, điêu khắc hình chim thần trên mái nhà, phía trong có tượng Quan Thế Âm mạ vàng. Đây cũng là nơi được nhà vua lựa chọn để làm lễ tế mỗi dịp rằm và mùng một hàng tháng với mong ước cầu cho quốc thái dân an.

Trải qua nhiều thế kỷ, Chùa Một Cột đã trải qua không ít lần trùng tu, phục dựng vào các triều Trần, Hậu Lê và triều Nguyễn. Năm 1954, quân Pháp đã đặt thuốc nổ phá chùa trước khi rút quân khỏi Hà Nội. Năm 1955, Nhà nước cho tái dựng chùa theo thiết kế của kiến trúc sư Nguyễn Bá Lăng. Mặc dù không còn quy mô như nguyên bản, Chùa Một Cột ngày nay vẫn giữ được vẻ đẹp linh thiêng và là biểu tượng kiến trúc độc đáo của Hà Nội, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước.

Chùa Một Cột là công trình kiến trúc đỉnh cao với nghệ thuật thiết kế, điêu khắc, chạm gỗ và hội hoạ mang đậm tinh hoa văn hoá dân tộc. Năm 2012, chùa được vinh danh là “Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo nhất tại Châu Á” theo ghi nhận của Tổ chức Kỷ lục Châu Á.

Chùa Một Cột là một kiệt tác kiến trúc độc đáo, lấy cảm hứng từ hình ảnh một đóa hoa sen thanh khiết vươn lên từ mặt nước. Hoa sen – Quốc hoa của Việt Nam, biểu trưng cho sự cao quý, lòng nhân ái và tinh thần vươn lên mạnh mẽ – chính là hình ảnh trung tâm của công trình. Thiết kế này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn chứa đựng triết lý sâu sắc của đạo Phật về sự thanh tịnh và giác ngộ.

Tham quan Chùa Một Cột, du khách sẽ cảm nhận sự độc đáo của kiến trúc cổ. Tổng thể kiến trúc của Chùa Một Cột bao gồm ba hạng mục chính: Liên Hoa Đài, Hồ Linh Chiểu, và bậc thang dẫn lên chính điện. Liên Hoa Đài, với kết cấu một cột trụ đỡ ngôi chùa nhỏ phía trên, tạo cảm giác như một đóa sen nổi giữa mặt nước tĩnh lặng của Hồ Linh Chiểu. Phần mái ngói cổ là sự kết hợp của “lưỡng xảo” - hình đao cong, phía trên là hình rồng. Đây là thiết kế vừa thể hiện được sự uy nghiêm, thần thánh, vừa đậm nét trí tuệ và phẩm chất con người.

Theo triết lý Phật giáo, kiến trúc Chùa Một Cột còn là biểu hiện của sự hài hòa giữa trời và đất, giữa con người và vũ trụ. Ngôi chùa được xây dựng không chỉ để thờ Phật mà còn để biểu đạt tinh thần giác ngộ, như lời nhắc nhở về sự kiên trì vượt qua mọi khó khăn để đạt tới trạng thái thanh tịnh và bình an trong tâm hồn. Qua hàng thế kỷ, Chùa Một Cột vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên sơ và trở thành một trong những biểu tượng văn hóa nổi bật nhất của Thủ đô Hà Nội.

Ghé thăm ngôi chùa cổ hàng trăm năm tuổi này, bạn nhất định phải ghé qua các khu vực sau:

Muốn vào chùa, du khách phải bước qua 13 bậc thang với chiều rộng tầm 1 m. Những bậc thang này được xây dựng từ thời nhà Lý, đến nay vẫn còn tồn tại gần như nguyên vẹn qua hàng trăm năm. Đặc biệt, 2 hàng tường gạch ở 2 bên còn có bia đá giới thiệu lịch sử lâu đời và giá trị của ngôi chùa.

Đây là một trong những khu vực trang nghiêm nhất tại Chùa Một Cột. Chính giữa Liên Hoa Đài – khu vực cao nhất của chùa là pho tượng Quan Thế Âm Bồ Tát trang nghiêm, đặt trên một bông sen bằng gỗ được chạm khắc tinh xảo và sơn son thếp vàng. Xung quanh bàn thờ có các bình hoa, lư hương, và các đồ lễ giản dị nhưng trang nhã. Đây là khu vực linh thiêng nhất của chùa, nơi du khách và Phật tử thường cầu nguyện cho bình an, sức khỏe và hạnh phúc.

Bồ đề vẫn được xem là loài cây đặc trưng trong Phật Giáo, mang vẻ đẹp linh thiêng, cổ kính. Cây bồ đề ở chùa Một Cột là món quà của Tổng thống Ấn Độ trong một lần Chủ tịch Hồ Chí Minh ghé thăm. Cây được chiết từ cây bồ đề nơi Đức Phật Thích Ca thành đạo, nên mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Bên dưới gốc cây có một tấm bia đá, nội dung là “Cây bồ đề này nguyên gốc ở cây bồ đề Đức Phật Thích Ca tu thành đạo tại Ấn Độ. Tháng 2/ 1858, Tổng thống Rajendra Prasad đã tặng Chủ tịch Hồ Chí Minh trong dịp Người sang thăm Ấn Độ”.

Cổng Tam quan cũng là công trình mà bạn không thể bỏ qua nếu có dịp đến tham quan Chùa Một Cột. Đây thực chất là công trình mở rộng, được xây dựng trong vài năm trở lại đây. Cổng có kiến trúc giống với các ngôi đình, chùa truyền thống của người Việt, gồm 2 tầng và 3 lối đi. Ý nghĩa của Cổng Tam quan chính là 3 cách nhìn của Phật Giáo: hữu quan, không quan và trung quan.

Vì nằm trong quần thể Quảng trường Ba Đình và Lăng Bác nên thời gian chùa mở cửa cho khách vào tham quan cũng phụ thuộc vào 2 địa điểm này. Theo đó, chùa sẽ đón khách trong khoảng thời gian từ 7h00 đến 18h00 hàng ngày. Thời lượng cho mỗi chuyến tham quan thường dao động từ 1 – 3 giờ đồng hồ.

Chùa không thu tiền vé đối với công dân Việt Nam đến vãn cảnh, lễ Phật hoặc cúng bái. Riêng đối với các du khách người nước ngoài, giá vé tham quan Chùa Một Cột là 25.000 VND/ người.

Chùa Một Cột nằm trong khu vực quận Ba Đình, gần với nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng nên khá dễ tìm. Du khách có thể đến đây bằng các loại phương tiện như:

Vé máy bay Sài Gòn Hà Nội

Vé máy bay Đà Nẵng Hà Nội

Bên cạnh đó, để thuận tiện cho việc tham quan chùa và các địa điểm du lịch gần đó, du khách nên lưu trú tại các nhà nghỉ, khách sạn ở Hà Nội thuộc quận Ba Đình hoặc quận Đống Đa. Tuỳ theo nhu cầu thực tế mà bạn có thể chọn nơi lưu trú có mức giá phù hợp.

Danh sách khách sạn quận Ba Đình và khách sạn ở quận Đống Đa cho bạn tham khảo:

khách sạn quận Ba Đình

khách sạn ở quận Đống Đa

Những điều cần lưu ý khi đi tham quan, khám phá chùa Một Cột:

Với kiến trúc đặc biệt gồm một điện thờ đặt trên cột trụ duy nhất, Chùa Một Cột không chỉ là biểu tượng của văn hóa Việt Nam mà còn là điểm tham quan không thể bỏ qua khi đến Hà Nội. Nếu có dịp về với Thủ đô thân yêu, các bạn đừng bỏ qua di tích là tuyệt tác của nghệ thuật và sáng tạo này. Ngoài ra, các bạn cũng đừng quên truy cập vào ứng dụng du lịch Traveloka để cập nhật những ưu đãi mới nhất về các chương trình đặt vé máy bay, phòng khách sạn và tour du lịch, du thuyền cho chuyến đi sắp tới của bạn thêm trọn vẹn.

Xem thêm: