Bằng một bức ảnh tình cờ trên mạng xã hội Instagram, cùng với sự tò mò vô biên tớ đã tìm ra được quán cafe ở Đà Lạt nhỏ trong cộng đồng người K’Ho tại chân núi L’Ang Biang, nơi mọi người tìm đến không chỉ để uống cà phê, mà còn để khám phá về văn hóa cà phê, thứ đang dần bị mai một bởi những quán nước sang trọng thay chất lượng cà phê bằng những tiểu cảnh bắt mắt để phục vụ nhu cầu sống ảo của giới trẻ.

Đó là một buổi sáng ở Đà Lạt, khi nhiệt độ ngoài trời quẩn quanh con số 9, bàn tay buốt giá vì những cơn gió lạnh, trong đầu phân vân vô cùng giữa chăn ấm gối êm và một hành trình dài tới chân núi L’Ang Biang khi mà địa chỉ chính xác còn chẳng có. Chẳng biết bằng động lực nào, tớ vẫn liều lĩnh đánh con xe cọc cạch thuê ở chỗ nghỉ chạy bằng tốc độ không thể chậm hơn, vừa chạy vừa xuýt xoa nhún nhảy hát hò điên dại trên xe... cho bớt lạnh.
Chẳng có ai rảnh đến độ tìm đến một quán cà phê cách trung tâm gần 10 km, ở một nơi hẻo lánh đến tên đường còn chẳng có chỉ vì một tấm ảnh trên mạng xã hội, nhưng bởi sự tò mò vô cùng khi thấy cách làm cà phê rất lạ, tớ quyết tâm tìm cho được quán nước nhỏ đó. Bằng một địa điểm được đánh dấu nhỏ trên Google Map, tớ tìm đến quán nước trong lòng nhiều lo lắng, hoài nghi. Nhưng rồi bằng sự chỉ dẫn nhiệt tình của mấy đứa-nhỏ-không-sợ-trễ-giờ-học, chỉ đường vòng qua cây cầu đang sửa chữa, tớ cũng tìm được đường tới quán cà phê K’Ho.

Ấn tượng đầu tiên khi tới cộng đồng nhỏ của người dân nơi này đó là những ngôi nhà đầy màu sắc hai bên con đường dẫn thẳng vô nhà thờ, có lẽ là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của người dân nơi này. Khắp xung quanh là bầu không gian yên tĩnh, đâu đó vang lên tiếng trẻ con cười đùa, tiếng chó sủa vì vị khách lạ khi sáng sớm.

Đến nơi khá sớm nên quán chưa có khách... lẫn nhân viên. Tranh thủ lúc mọi thứ còn đang say ngủ, tớ dạo một vòng quanh trang trại. Bước vào cửa là không gian đặc quánh mùi cà phê xộc thẳng vào trí óc làm tỉnh táo tinh thần. Không gian kho, rang xay và trưng bày cà phê của quán không quá rộng, nhưng cũng không thiếu đi sự tinh tế bằng những chi tiết đặc trưng của dân tộc K’Ho. Quán cà phê chỉ là một cái “chòi” nhỏ nằm giữa sườn đồi, bao quanh bởi những rẫy cà phê chè đang trĩu cành mùa thu hoạch, dưới gốc hồng đầy quả chín mọng, nhìn về phía dãy núi L’Ang Biang còn mờ ẩn trong mây.

Việt Nam vốn là quốc gia có sản lượng cà phê xuất khẩu lớn thứ 2 thế giới, nhưng khi nói điều đó với những người bạn ngoại quốc, ai cũng tỏ ra rất ngạc nhiên, bởi cà phê Việt Nam không thực sự nổi tiếng như vậy. Một phần bởi vì cà phê Robusta, loại cà phê được trồng phổ biến ở Việt Nam, nhưng lại chỉ chiếm ít trong cơ cấu sản xuất cà phê toàn cầu do khẩu vị và hàm lượng cafein cao và không thuộc số đông khẩu vị. Cà phê được trồng ở quán cafe ở Đà Lạt K’Ho Coffee này là Arabica, vốn rất phù hợp với khí hậu nơi chân núi L’Ang Biang, cũng chính là loại cà phê chiếm phần lớn ngạch xuất khẩu cà phê trên toàn thế giới.
Vốn sinh ra ở miền đất Tây Nguyên, nơi đầy nắng và gió, theo cách kể của hàng ngàn đứa trẻ trong những bài tập làm văn của chúng, sống giữa những rẫy cà phê bạt ngạt, việc sản xuất cà phê không có gì mới mẻ đối với tớ. Hoặc ít nhất là đã từng như thế, cho tới khi tớ thấy những hạt cà phê được phơi trong nhà kính, trên những tấm lưới cách ly khỏi mặt đất, việc thu hoạch cà phê thủ công bằng tay, cho đến công đoạn sàng lọc cẩn thận, tớ thực sự ngạc nhiên.

Từng hạt cà phê ở đây được chăm chút đến tận... nhân, khi mọi công đoạn trong dây chuyền sản xuất đều thủ công. Biết bao công sức được bỏ ra, từ những hạt cà phê được chăm sóc, hái lựa, lọc bỏ cẩn thận, qua thời gian trông giữ, phơi sấy, rang xay phức tạp, tới bàn tay barista pha chế để có được từng giọt cà phê đậm đà.

Trang trại cà phê của cộng đồng người K’Ho này nằm ở chân núi L’Ang Biang, trên những ngọn đồi bát úp, ở độ cao 1700 m so với mực nước biển. Gia đình Cơ Liêng đã sinh sống ở chân núi L’Ang Biang hàng trăm năm, và đã trồng cà phê qua rất nhiều thế hệ.
Cơ Liêng Rolan, chị chủ quán K’Ho cà phê, cũng chính là barista của quán, người có niềm đam mê với cà phê mãnh liệt, đã thay mạnh dạn thay đổi hướng đi của cà phê truyền thống, thứ đang dần mai một vì hiệu suất không đủ cao để người dân đặt niềm tin vào duy trì. Joshua, chồng của chị Rolan, và là một kỹ sư nông nghiệp người Mỹ, người biết làm thế nào để cải tiến giống cà phê, để mang lại hương vị thơm ngon nhất cho tách cà phê.

Nếu đến quán vào mùa thu hoạch, khoảng tháng 11, 12, mọi người sẽ được dẫn đi tham quan trang trại, từ những dải đồi trồng cà phê, khu vực nhà kính phơi khô, và cả xưởng, kho sấy, sản xuất tới cốc cà phê trên tay.
Điều thú vị là ngoài thưởng thức cà phê, mọi người có thể ngồi cùng cô chủ quán luôn thường trực nụ cười trên môi, nghe kể về những hạt cà phê được trồng, chăm sóc bằng tất cả những đam mê được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Phải đến tận nơi, nghe những câu chuyện cà phê từ những con người có niềm đam mê mãnh liệt tới hạt cà phê mới cảm nhận được từng giọt cà phê quý đến như thế nào. Cà phê tới mùa được thu hoạch bằng tay, để đảm bảo những quả cà phê được chọn là tinh túy nhất, chín đủ nhất. Sau đó cà phê tươi sẽ được phơi khô trong nhà kính, trên một tấm lưới cách xa mặt đất để đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm cà phê. Từng hạt cà phê được đảm bảo trong quy trình khép kín, nhằm đưa ra được những giọt cà phê thơm ngon nhất.

Nếu có dịp đến Đà Lạt hãy dành một buổi sáng đến quán cafe ở Đà Lạt mang tên K’Ho Coffee để sống chậm lại trong tiết trời se lạnh nơi chân núi L’Ang Biang, để nghe những câu chuyện cà phê, thấy được nét văn hóa, thứ mà đáng được lưu giữ phát triển, và có chỗ đứng trên thế giới.
Tác giả: Đinh Quyền Sinh
*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại:https://www.traveloka.com/vi-vn/golocal