Đến với Y Tý vào những ngày mùa xuân, bạn sẽ cảm giác như lạc vào một bức tranh muôn màu của Tây Bắc. Là những biển mây trắng bồng bềnh, là màu sắc rực rỡ của hoa đào, hoa lê, là nhịp sống vùng cao chậm rãi mà yên bình.
Y Tý trong những gam màu mùa xuân
Y Tý là một xã vùng cao của huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, nằm ở độ cao 2000m so với mực nước biển, cách thị trấn Sapa khoảng 70km. Mùa săn mây của Y Tý từ tháng 9 đến tháng 4 sang năm, nên thời điểm mùa xuân cũng là mùa mây đẹp nhất của Y Tý. Đối với mình, Y Tý không quá hùng vĩ như Hà Giang, không ồn ào náo nhiệt như Sapa, không tươi mới như Mộc Châu, Y Tý đem lại cho mình cảm giác quen thuộc, gần gũi, trầm lắng không chỉ bởi cảnh sắc thiên nhiên mà còn là những người dân chân chất, thật thà và mến khách.
Công viên Choản Thèn một chiều mùa xuân
Bản làng Choản Thèn
Mình và một người bạn quyết định không bỏ lỡ mùa xuân Y Tý. Chúng mình đặt xe khách giường nằm đi Sapa từ tối hôm trước, rồi sáng sớm đến Sapa, chúng mình đi ăn cốn sủi, mỳ vằn thắn ở quán Ông Há rất nổi tiếng, sau đó thuê xe máy đi Y Tý. Có rất nhiều hãng xe khách đi Sapa để bạn lựa chọn, điển hình là Interbus Lines, Hà Sơn Hải Vân,... Giá vé chỉ khoảng 250,000 đồng, cũng có thể cao hơn tùy theo lựa chọn loại giường, loại xe của bạn. Chúng mình lựa chọn Interbus Lines thì thấy chất lượng dịch vụ của nhà xe rất tốt. Di chuyển từ Hà Nội lên Sapa bằng xe khách mất khoảng 6 giờ, từ Sapa đi Y Tý mất khoảng 3 giờ vì đường Y Tý rất hiểm trở, khó đi. Tuy nhiên, cảnh vật trên cung đường Sapa - Y Tý rất đẹp và hùng vĩ với những khu rừng già, những thửa ruộng bậc thang, những rừng thảo quả, những vườn đào, vườn mận đang độ bung nở. Trải nghiệm chạy xe máy trên cung đường này sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc.
Chúng mình di chuyển từ sáng thì khoảng giữa trưa thì đến Y Tý. Trên đường đi, chúng mình được chiêm ngưỡng một bức tranh mùa xuân rực rỡ sắc màu. Trưa thì đến nơi, chúng mình nghỉ ngơi tại A Mờ Homestay, một chiếc homestay của anh chị người Hà Nhì rất dễ gần và thân thiện. Sau đó hai đứa xuống chợ phiên Y Tý khám phá nhiều món ăn rất đặc trưng như bánh mật, bánh thảo, phở gà,...Đặc biệt khi xuống chợ phiên, chúng mình có cơ hội được tìm hiểu những nét văn hóa độc đáo của người Hà Nhì Đen - đây là một trong những dân tộc ít người nhất ở Việt Nam.
Sau khi đi chợ phiên Y Tý, chúng mình trở về homestay để nghỉ ngơi. Buổi chiều mình chạy xe xuống bản, ghé thăm bản Choản Thèn, nơi có 2 cây song song mà người ta thường gọi là “Công viên Choản Thèn” hay “Công viên Y Tý”. Đây là một bản nhỏ của Y Tý, được bao quanh bởi ruộng bậc thang. Đây cũng là nơi sinh sống của người Hà Nhì với những nét văn hóa rất độc đáo.
Bản Choản Thèn của người Hà Nhì với những nét văn hóa rất độc đáo
Cô bé Tra Phơ người Hà Nhì bên ngôi nhà trình tường
Đến Y Tý, bạn nhất định phải thử bia Hà Nhì. Bia Hà Nhì được làm từ gạo nếp, là đồ uống truyền thống của người Hà Nhì, thường được dùng khi gia đình có việc lớn như lễ tết, cưới hỏi và đón khách quý. Đây là loại bia có từ hàng trăm năm, được làm rất kỳ công, có mùi thơm nhẹ và vị ngọt dịu.
Chiều tối hôm đó, mình quyết định chạy xe một mình từ homestay về lại Bản Choản Thèn để ngắm hoàng hôn. Hoàng hôn ở bản Choản Thèn rất đẹp, bạn có thể cảm nhận rất rõ nhịp sống chậm rãi của miền đất vùng biên giới. Khi đó, mình tình cờ gặp một chị người Hà Nhì vừa cùng chồng đi trồng sâm đất và hái củi trên núi về. Chị mời mình vào nhà chơi và mời món bánh chưng đen nướng. Vị bánh chưng Hà Nhì rất đặc biệt, gạo nếp dẻo, nhân đỗ thịt thơm mùi thảo quả đặc trưng Tây Bắc. Ăn chiếc bánh chưng vừa mới nướng từ bếp than hồng, mình tưởng tượng như đang được chạy xe giữa một rừng già rộng lớn, bên dưới trồng đầy những cây thảo quả xanh tươi. Chị mời mình ở lại ăn cơm cùng gia đình, nhưng mình phải quay lại homestay vì mọi người đang đợi. Lúc mình về, chị nhất định dúi vào tay mình mấy chiếc bánh chưng bảo mang về nướng ăn và nhắn mùa lúa lên thì nhớ vào nhà chị. Một chuyến đi, một cuộc gặp tình cờ như vậy, đủ để thấy ấm áp và muốn quay trở lại…
Bà của Tra Phơ vừa đi làm về, ông Tra Phơ ngồi đan lát
Ông và cháu nhỏ ở Bản Choản Thèn
Chợ phiên Y Tý
Những người phụ nữ Hà Nhì trong trang phục truyền thống
Ngôi nhà trình tường trong bản của người Hà Nhì
Một góc chợ phiên
Hai cây cô đơn ở đầu Bản Choản Thèn
Một chiều hoàng hôn biên giới, trên đường xuống Bản Choản Thèn
Ngày hôm sau, chúng mình dậy sớm để chuẩn bị đi săn mây ở Ngải Thầu Thượng. Ngải Thầu Thượng thuộc xã Ngải Thầu, Bát Xát, Lào Cai, nằm trên lưng chừng núi Ma Cha Va và cũng là thôn cao nhất Việt Nam. Lên Ngải Thầu Thượng vào mùa xuân, chúng mình bị mê mẩn bởi vẻ đẹp của những rừng “tống quá sủ” cổ thụ, rêu phong, ẩn hiện trong sương mây mờ ảo, những cây đào, cây lê bung nở. Nếu như Y Tý chủ yếu là người Hà Nhì sinh sống thì ở Ngải Thầu Thượng chủ yếu là người H’Mông. Theo tiếng dân tộc Mông, tống quá sủ có nghĩa là cây sống qua mùa đông khắc nghiệt. Đường lên Ngải Thầu Thượng, chúng mình gặp nhiều em nhỏ người Mông đang cùng bố mẹ làm nương, cười cười nói nói, vừa làm vừa trêu đùa nhau.
Con đường lên Ngải Thầu Thượng một ngày không mây
Đường lên Ngải Thầu Thượng ngập tràn sắc xuân
Những ngôi nhà của người Mông trên Ngải Thầu
Sắc xuân ngập tràn trên mọi nẻo đường Y Tý
Hoa đào bung nở ở Ngải Thầu Thượng
Mình nghe mọi người gọi đây là hoa sơn tra - "hoa táo mèo"
Sau khi khám phá Ngải Thầu Thượng, chúng mình về Y Tý nghỉ ngơi rồi chuẩn bị về Sapa. Đường Y Tý khó đi và mùa này cũng dễ bị mù, vì vậy bạn nên di chuyển về Sapa sớm. Trên đường về, bạn có thể ghé qua đèo Ô Quy Hồ để ngắm hoàng hôn và về trung tâm thị trấn Sapa dạo chơi, thưởng thức ẩm thực.
Nước về ruộng bậc thang, Y Tý chuẩn bị vào mùa cấy
Vẻ đẹp mùa xuân vùng biên giới
Y Tý Cloud, một homestay rất đẹp tại Y Tý có anh chủ nhà là người bản địa
Một buổi tối vùng biên giới
2 ngày ngắn ngủi ở Y Tý, nhưng có lẽ đủ để nhớ, để thương trong tâm trí chúng mình, về một mảnh đất vùng biên giới tràn đầy sức sống của mùa xuân. Chúng mình chắc chắn sẽ quay lại Y Tý, có thể vào một ngày mùa xuân khác, có thể vào một ngày nắng đẹp tháng 9, khi lúa trên những thửa ruộng bậc thang vàng óng chờ thu hoạch…
Tác giả: Trần Thu Hiền
*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal
Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại: https://www.traveloka.com/vi-vn/golocal